Raqamli texnologiya hayotning barcha jabhalariga kirib borgan asrda, ba’zida an’anaviy qog‘oz ommaviy axborot vositalari o‘z ahamiyatini saqlab qolishda davom etishi ajablanarli. Aslida, bu ajablanarli emas: qog‘ozdan o‘qish ko‘pchilik uchun osonroq va yoqimliroq. Va bu shunchaki o‘tmishdagi nostalji emas – qog‘oz bizning idrok va xotiramizga elektron vositalardan ko‘ra kuchliroq ta’sir ko‘rsatishi haqida ilmiy dalillar mavjud.
SOF FIZIOLOGIYA
Qog‘ozdan o‘qish bir necha sabablarga ko‘ra osonroq va yaxshiroq:
- Qog‘oz porlashni yaratmaydi va ekran kabi ko‘zlarni zo‘riqtirmaydi;
- Qog‘ozning jismoniy hissi uning tuzulishi va og‘irligi siz o‘qiganingizni yaxshiroq tushunish va xotirada yaxshiroq saqlashga yordam beradi.
- Qog‘ozdan o‘qiyotganda, biz raqamli qurilmalarda tez-tez bo‘ladigan bildirishnomalar, havolalar va qalqib chiquvchi oynalar kabi chalg‘itadigan narsalarsiz tarkibga e‘tibor qaratmasdan, materialga chuqurroq kirishimiz mumkin.
Bundan tashqari, qog‘oz nashrlari odatda aniqroq tuzilishga va navigatsiyaga ega. Sahifalarni aylantirish qobiliyati o‘quvchiga matnni tezda yo‘naltirishga va kerakli ma‘lumotlar qayerda joylashganligini eslab qolishga yordam beradi. Merilend universitetida o‘tkazilgan tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, talabalar raqamli axborot vositalarini afzal ko‘rishlariga qaramay, qog‘ozda o‘qiganlarida materialni eslab qolishlari va tushunishlari ehtimoli ko‘proq. Buning sababi, qog‘oz materiallari matnning vaqt va fazoviy tuzilishini yaxshiroq tushunishga yordam beradi.
BU BIZNES UCHUN NIMANI ANGLATADI
Millward Braun tomonidan olib borilgan tadqiqotlarga ko‘ra, qog‘oz va elektron ommaviy axborot vositalaridagi reklama bizga biroz boshqacha ta’sir qiladi; xususan, “qog‘oz” reklama raqamli reklamadan ko‘ra odamlarda ko‘proq his-tuyg‘ularni uyg‘otadi. Funksional magnit-rezonans tomografiya (FMRI) yordamida qog‘oz reklamalar elektron reklamalarga qaraganda miyaning hissiy ishlov berish va xotirada ishtirok etadigan hududlarini faollashtirishi aniqlandi. Demak, qog‘oz reklamalar nafaqat yaxshi esda qoladi, balki o‘quvchida chuqurroq hissiy taassurot qoldiradi.
Janubiy Metodist Universitetidan (AQSh) Priya Rajagopala va Uilyam va Meri kollejidan (AQSh) Nikol Montgomeri tomonidan olib borilgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, ba’zida qog‘oz reklama hatto noto‘g‘ri xotira ta’siriga ham olib kelishi mumkin. Aytaylik, siz hech qachon sinab ko‘rmagan biron bir mahsulotning ta’mini “eslab qolasiz” (aniqrog‘i, uning mazali ekanligiga, go‘yo o‘zingiz tatib ko‘rgandek ishonch hosil qilasiz).
U qanday ishlaydi? Bu qog‘ozni o‘zi haqiqat va aniqlik masalasiga o‘xshaydi unga teginish mumkin u kosmosda biror bir joyni egallaydi va shu tufayli , boshqa narsalar qatorida , u fazoviy hotira uchun mas’ul bo‘lgan neyron tarmoqlarni faollashtiradi.Shunga asoslanib marketolog Rojer Duli sizning reklamangiz qog‘ozda uyg‘otadigan teginish hissiyotini kuchaytirishni maslahat beradi- masalan qalinroq bo‘rttirma qog‘ozdan foydalanish.
Taktillik qog‘ozli reklamaning yana bir muhim afzalligini ta’minlaydi. Reklama materiallari bilan jismoniy o‘zaro ta’sir brend bilan kuchliroq hissiy aloqani yaratadi. Misol uchun, Bangor universitetida (Buyuk Britaniya) o‘tkazilgan tajribalar bosma reklamalar xotira va brend assotsiatsiyalari uchun muhim bo‘lgan hissiy jarayonlarga ko‘proq ta’sir qilishini isbotladi.
Boshqacha qilib aytadigan bo‘lsak bosma reklama materiallariga sarmoya kiritish uzoq taasurotlarni yaratish va brend fikrini va umumiy ko‘rinishni mustahkamlashda samaraliroq bo‘lishi mumkin. Qog‘oz reklama ma’lumotlarni Qogoz reklama ma’lumotini chuqurroq idrok etishgayordanm berganligi sababli , bu ohir-oqibatda mijozlarni jalb qilish va sodiqlik darajasini oshirishi mumkin
Ammo raqamli reklama haqida umutmang. Reklamani ikkala turidan foydalanish qog‘oz medianing taktil va hissiy tajribasini raqamli texnologiyalarning interaktiv imkoniyatlari bilan uyg‘unlashtirish orqali eng yaxshi natijalarga erishishga yordam beradi.
70–80%
bosma reklamaning eslab qolish darajasi raqamli reklamaga qaraganda qanchalik yuqori?
21%
bosma reklamani qayta ishlash uchun raqamli reklamaga qaraganda ancha kam bilimli harakat talab etiladi
75%
Iste’molchilar o‘zlarining qiziqishlariga mos keladigan bosma reklamani topganlarida o‘zlarini maxsus his qiladilar yoki noyob topilmani boshdan kechiradilar
63%
bosma ommaviy axborot vositalarining doimiy iste’molchilari ulardagi reklamaga aniq ishonishadi; raqamli ommaviy axborot vositalarida bu daraja 42% ni tashkil qiladi.
≈20 daq.
bosma ommaviy axborot vositalari o‘quvchilari nashrni qo‘llarida ushlab turish uchun vaqt sarflashadi, yangiliklar saytiga odatiy tashrif buyuruvchilar esa unga besh daqiqadan ko‘proq vaqt sarflamaydilar
Manbalar: CB4 Media (Buyuk Britaniya), USPS Delivers (AQSh), PR Newswire va Adweek marketing agentliklari.