BWG PRODUCTION: Biz an’analar va zamonaviylikni uyg‘unlashtiramiz

BWG Production tomonidan suratga olingan birinchi film – “Hamid va Zulfiya” ko‘plab xalqaro kinofestivallar laureatiga aylandi. Keyingi “O‘zbek raqsi afsonalari” va Sadoqat loyihalari ham shov-shuvga aylandi. Sadoqat qisqa metrajli filmlar toifasida Kann festivali hakamlar hay’atining sovriniga munosib topilib, BAFF nufuzli festivali doirasida Nyu-Yorkdagi QUAD Cinema qadimgi artxaus filmlar kinoteatrida namoyish etilgan birinchi o‘zbek musiqiy filmi bo‘ldi.

Endilikda BWG Production 7SABER bilan hamkorlikda Rossiya imperiyasi davrida Turkistonda keng tarqalgan islom modernizmi mafkurasini anglatuvchi jadidchilik harakatiga bag‘ishlangan “Armon” yangi to‘liq metrajli lentasini taqdim etmoqda. Bu haqida batafsil rejissyor Ruslan Saliyev va saund-prodyuser Kyamran Tuychiyev so‘zlab berdilar.

• Prodakshn bilan shug‘ullanish qarori qanday yuzaga kelgan?

Ruslan: BWG Production 2020-yilda tashkil etildi. Hammasi biz, uch do‘st: Sherzod Umarov, Kyamran va men – bizning madaniyatimiz, san’atimiz va O‘zbekiston bilan bog‘liq hamma narsani nafaqat mamlakatimizda, balki chet elda ham targ‘ib qiladigan filmlarni suratga olish va musiqalar yaratish maqsadida prodakshn-kompaniyani yaratdik. Bizning merosimiz – butun dunyoga hikoya qilish istagini yuzaga keltiradigan tubsiz xazinalar sandig‘i misoli.

Bizning “Hamid va Zulfiya” birinchi filmimiz ikki nafar buyuk o‘zbek shoiri – Hamid Olimjon va Zulfiya haqida. Ikkinchi film – “O‘zbek raqsi afsonalari”. Bizning raqs – dunyodagi eng jilvakor raqslardan biri hisoblanadi. Bu ishimiz uchun Kanndan Nyu-Yorkkacha butun dunyo bo‘ylab mustaqil kinofestivallarda ko‘plab mukofotlarni qo‘lga kiritdik. “O‘zbek raqsi afsonalari” filmi xorijlik tomoshabinlarga juda manzur bo‘ldi.

Raqs – universal tili hamda hissiyotlarga boy, xilma-xil, rang-barang o‘zbek raqsini o‘zlari uchun kashf qilgan boshqa mamlakatlardagi odamlar befarq qololmadi.

Biz odamlar haqiqatdan ham bizning madaniyatga qiziqish bildirayotganini ko‘rdik. O‘tgan yili Abdulla Qodiriyning “O‘tgan kunlar” asari asosida Sadoqat 15 daqiqalik musiqiy qisqa metrajli filmini suratga oldik. Kyamran saund-prodyuser va Marat Maqsudiy bilan birgalikda hambastakor sifatida ishtirok etdi, men rejissyor, ssenariy muallifi va ijrochi prodyusser bo‘ldim. Bu ish – zamonaviy va milliy musiqa uyg‘unligi, “O‘tgan kunlar” asaridagi jumlalarga asoslangan hamda Munojat Yo‘lchiyeva, Nodira Pirmatova, Abduxoshim Ismoilov, Toir Asqar va O‘tkir Qodirov kabi maqom va an’anaviy musiqa ustalarining mahoratli ijrosi bilan yo‘g‘rilgan o‘ziga xos yangicha qarash bo‘ldi.

Kyamran: O‘zbek milliy musiqasi – uzoq tarixga ega katta oqim. Musiqachilarimiz an’anaviy musiqa sohasida mashhurlikka erishgan. Bizda maqom ijrochilarining butun bir qatlami mavjud. Bu yo‘nalish ko‘p asrlik tarix va ko‘p sonli muxlislarga ega. Qachonlardir Munojot Yo‘lchiyevaning sehrli ovozini tinglagan holda, u bilan birga studiyada ijod qilishimni hayolimga ham keltirmagandim!

Ruslan: Biz an’analar va zamonaviylikni uyg‘unlashtirishga harakat qilamiz. Mumtoz asar albatta vaqtdan orqada qotib qolishi kerak, deb o‘ylash xatodir. Hozir tinglovchini, ayniqsa yosh avlodni jalb qilish uchun janrlarni aralashtirish, ularga yangicha turtki berish kerak.

• Siz uncha ommalashmagan mavzuni tanlagansiz; har holda unda jangari yoki komediya filmlari singari muxlislar ko‘p emas.

Ruslan: Televideniye “fastfudi” suratga olinsa, u ko‘proq tomoshabinlarni jalb qilishi tushunarli holat. Biroq, indinga u hammaning esidan chiqadi. Biz bilan “fastfud” orasidagi farq imijga yo‘naltirilgan loyihalarning tarixda qolishida, ular hattoki ma’lum vaqtdan keyin ham dolzarbligini yo‘qotmasligida. Bunga qo‘shimcha ravishda madaniyatimiz va san’atimizni ommalashtirish juda muhim ish. Nimadir urfda, nimadir esa abadiy. Madaniyatimiz merosi vaqt chig‘irig‘idan o‘tgan.

• Sizda suratga olish ishlari o‘zi qanday o‘tadi, kim nima uchun javob beradi?

Ruslan: Kino – eng jamoaviy san’at turi hisoblanadi. Agar yozuvchi yoki bastakor biron asarni yolg‘iz o‘zi yozishi mumkin bo‘lsa, film ishlab chiqish jarayonida ko‘p sonli odamlar ishtirok etadi. Maydonchada doim ko‘p odam bo‘ladi, ularning aksariyati – autsorsing doirasidagi mutaxassislar. Masalan, bizning oxirgi filmimiz ustida, u boshlangan vaqtdan postprodakshngacha o‘tgan ikki yil davom etgan suratga olish jarayonining barcha ishtirokchilarini taxminan sanab chiqadigan bo‘lsak, bir necha yuzlab odam ishlagan. Bu jamoaviy ish.

Tovushga kelsak, ayrim mahalliy kinematograf ustalari yo boshqalarning musiqasini “qarzga” oladi, yoki ochiq manbalarda bo‘lganlaridan foydalanadi. Bizga bu mos kelmaydi. Biz musiqani boshidan oxirigacha o‘zimiz yozamiz.

Kyamran: Original musiqalarni o‘zimiz yozishimizdan tashqari, biz effektlar, bekgraund-saund, shovqinlar – barcha zarur tovushlarni mustaqil yozamiz va yaratamiz. Esimda, “O‘zbek raqsi afsonalari”ning bir lavhasini suratga olish uchun “Ayoz Qal’a”ga borgandik. Syujetga ko‘ra, horg‘in yo‘lchining ko‘ziga sarob, ya’ni raqsga tushayotgan va raqs yakuniga yetganida qumga aylanadigan sohibjamollar ko‘rinadi. Men erta tongda shamol qumni kerakli amplituda bilan sochadigan joyni izlab yo‘lga chiqqandim, olingan sahna geometriyasini hisoblagach, cho‘ponga o‘ralib olib, imkon qadar tabiiy eshitilishi uchun mikrofon bilan yozish uchun mos vaqtni kutib o‘tirganman. Bularning barchasi filmga kiritilgan besh-etti soniya uchun.

Ruslan: Ha, bu juda uzoq va mayda jarayon.

• Filmning saund-prodyuseri bo‘lish qiyinmi?

Kyamran: Ham qiyin, ham qiziq. Men agar avvaldan tasdiqlanmagan suratga olish kunlari bo‘lmasa, musiqa maydonchadagi harakatlar bilan sinxron yangrashi kerak bo‘lgan draft-montaj bosqichida loyiha ustida ishlayman. Masalan, Manija Anbar Otin she’rini o‘qigan epizodda shunday bo‘lgan. U aniq tayming bo‘yicha “one take” usulida, ya’ni bir martada suratga olingan. Kamera Manija yuzi tushgan yirik plandan asta-sekin umumiy planga chiqadi. Bu vaqtda artistka matnni o‘qib tugatishi, musiqa esa to‘xtashi kerak. Bu yerda o‘ta aniqlik talab etiladi.

Draft-montajdan keyin tovush ustida ishlashga kelsak, bu odatda quyidagicha o‘tadi: Ruslan qaysidir lahzada u yoki bu kayfiyat yoki hissiyotni ko‘rsatish ifodalash kerakligini aytadi. Musiqani juda yaxshi bilgan holda, u kerakli va aniq yo‘nalishni beradi va meni material bilan qoldiradi. Biz bastakorlar hamda ovoz rejissyori Artyom Shamanskiy bilan lavhaning kayfiyatini ko‘rsatib berish uchun umumiy “to‘liqinni” hosil qilamiz. Ba’zida ish bir daqiqalik ekran vaqti uchun o‘n-o‘n beshta draftgacha boradi. Sen ko‘chada hozir soat nechiligini unutasan.

“Armon” filmining kayfiyati o‘zgaruvchan, bu orada har qanday film – audiovizual asar hisoblanadi. Men uni aynan shunday tasavvur qilaman va lavhani qayta-qayta tomosha qilish orqali o‘zimdan o‘tkazaman. Men ko‘plab lavhalar va art sahna ko‘rinishlarining bastakori sifatida ishtirok etganimdan tashqari, iqtidorli Marat Maqsudiy bilan ham yaxshi hamjihatlikda ishladik. U juda o‘ziga xos bastakor Timur Seydametov bilan birgalikda filmning oxirgi qo‘shig‘iga musiqani yozib berdi.

• Autsors bo‘yicha odamlar borasida nima deya olasiz?

Ruslan: Har xil vaziyat bo‘ladi. Aytaylik, o‘tgan yili Istambulda istiqomat qiluvchi atoqli tarixchi Timur Kojao‘g‘lu bilan intervyu o‘tkazgandik. Prodyuserlar va hamkasblar orqali Turkiyadagi rentel-kompaniyani topdik. Moskvada intervyu o‘tkazganimizda u yerda ham suratga olish ishlarini xuddi shunday tashkil qilganmiz, ya’ni ikkinchi tarkib va rentlani izlaganmiz.

Biz har doim operator-sahnalashtiruvchi Sarvar Sabirov bilan ishlaymiz, bizga uning qarashi yoqadi. Maydonchada rejissyor va operator o‘rtasida ijodiy hamfirklik bo‘lishi juda muhim. Sarvar bilan ijod qilish doim qulay, biz bir-birimizni yarim so‘zdan tushunamiz.

Biroq, BWG Production tajriba o‘tkazishdan ham qochmaydi. Masalan, “Armon” filmidagi art-sahnalar uchun MDHdagi eng mashhur operatorlardan biri sanalgan Ulug‘bek Xamrayevni taklif qildik. U “top” darajasidagi Rossiya va chet el loyihalarini suratga olgan hamda uning loyihamizda ishtirok etib, unga qiziqish bildirgani biz uchun katta quvonchga aylandi.

Bizning merosimiz – butun dunyoga hikoya qilish istagini yuzaga keltiradigan tubsiz xazinalar sandig‘i misoli

“Armon”da maxsus effektlarga katta e’tibor qaratildi. Biz United Soft nomli ajoyib mahalliy CGI-jamoa bilan ishladik. Ular o‘z kasbiga oshiq bo‘lgan ajoyib yigitlar. Liboslarga sinchkov yondashuv – Nomad Creators’ning uyqusiz tunlari natijasi. Loyihaga jonini bag‘ishlagan iste’dodli odamlar ro‘yxati juda katta, ammo biz umuman har xil odamlar bilan hamkorlik qilamiz, jamoamiz “aralash-quralash”, ajoyib tarmoq prodyuserlari, rentallar, lokeyshn-menejerlar. Muhimi, hammaning qarashi bir yo‘nalishda bo‘lishi. Zero, rejissyorning asosiy vazifalaridan biri – atrofiga o‘z ishini sevuvchi professional odamlarni to‘plashdan iborat.

Albatta, san’atda muammosiz bo‘lmaydi va ularning aksariyati “ikkinchi tarkib” bilan bog‘liq bo‘ladi. Ba’zida bu haqiqiy bosh og‘rig‘iga aylanadi.

• “Ikkinchi tarkib” nima degani?

Ruslan: Masalan, ikkinchi rejissyorlar, bu yerda ular muammo, deyarli yo‘q. Ko‘pchilik ikkinchi rejissyor – sohadagi eng barqaror kasblardan biri ekanligini tushunmaydi. Hamma Spilberg bo‘lishni istaydi. Tag‘in darhol.

Taym-menejement bilan bog‘liq muammolar ham uchraydi. To‘laqonli ixtisoslashgan kasting-agentliklar yetishmaydi. Muammolar doim bo‘ladi. Bu kasb kamchiliklari. Aslida, bu dunyodagi eng yaxshi kasb, ammo o‘zingni butkul bag‘ishlashni talab qiladi va ko‘p asabiylashtiradi.

• Vaqt ham ko‘p sarflansa kerak.

Ruslan: Biz sifat doim ustuvorlik hisoblanishini tushunadigan bosh prodyuserlar bilan ishlaydigan baxtli odamlarmiz. Shuningdek, bizga professionallar sifatida to‘liq ishonch bildirilishi ham juda qadrli. Ishonch – har qanday ijodkor odam uchun katta baxt.

• Filmni yaratishga qancha vaqt ketadi?

Ruslan: Uning murakkabligiga bog‘liq. Oxirgi “Armon” loyihamizni ishlab chiqishga – ssenariyni yozishdan tortib postprodakshngacha qariyb ikki yil vaqt ketdi. “O‘zbek raqsi afsonalari” filmini suratga olishni yakunlayotganimizda ma’rifatchilar davri haqida film yaratish g‘oyasi tug‘ildi.

Ssenariyni yozishga ko‘p vaqt sarflandi, chunki bu munozarali masalalar, axborot tanqisligi, u yoki bu voqealarning turlicha talqin etilishi bilan bog‘liq juda nozik mavzu. Ko‘p narsalar oshkor qilinmagan, ma’lumotlarning qaysidir qismi yo‘q qilingan. Natijada biz imkon qadar xolis fikr bildira oladigan tarixchilarni qidirdik.

Kino – eng jamoaviy san’at turi hisoblanadi

• Hamma bilan o‘zingiz muloqot qilamizsi?

Ruslan: Avval aytganimdek, film ustida juda ko‘p odam ishladi. Jurnalist Furqatbek Yakvalxodjiyev bizga foydali odamlarni topishda katta yordam berdi, yosh jurnalist Jahongir Azimov ham loyihaning muhim bosqichlarida katta rol o‘ynadi. Qayd etish kerakki, bir yarim soat ichida barcha voqealar va shaxslar haqida hikoya qilish hamda barcha tarixchilar bilan suhbatlashishning iloji yo‘q. Jadidchilik mavzusi serqirraligi va hajmi bo‘yicha katta serial suratga olinishiga munosib. “Armon” dramaturgiyasida hikoya qilish usuli bir chiziqli emas. Bu mumtoz hujjatli film emas, balki badiiy elementlar va qayta qurish mavjud hujjatli asar.

Dunyo jadal sur’atlarda o‘zgarib bormoqda, u bilan birga nomalar, taqdim etish usullari ham o‘zgarmoqda. Biz ulkan axborot hajmlari va katta tezliklar davrida yashayapmiz. Davomiy ekspozitsiya bitta yo‘nalishda saqlanib turaversa, tomoshabin tez zerikib qoladi. Bundan tashqari, aksariyat jadidlarning hayoti ayni avjida fojiali yakun topgan va bu biz dramaturgiyada aynan shu chala qolganlik holatini ramziy ma’noda namoyish etishni istadik. Shu bois filmda parallel tarzda boradigan, ammo epilogda birlashadigan bir nechta uzilgan hikoya mavjud.

Ma’rifatchilar haqidagi hikoyaning art-sahnalar bilan uzilishi ham bejizga emas. Filmda aktyorlar tomonidan zamonaviy uslubda o‘qilgan she’rlar mavjud. Shu tariqa biz murakkab davrda ijod qilgan mualliflarga hurmat bildirganmiz. Ularning aksariyati yetarlicha tinglanmagan va baholanmagan. Biz turli yo‘nalish aktyorlarini taklif qilgan holda, filmni zamonaviy, tajriba tusida olishga harakat qildik.

• Jadidlar haqida bir oz gaplashsak. Ular ko‘pchilik bo‘lganmi?

Ruslan: Albatta. Ular haqida imkon qadar ko‘proq gapirish kerak.

• Aytgandek, nima sabablar ular aynan jadidlar deb nomlangan?

Ruslan: “Jadid” so‘zi arab tilidan “yangi” ma’nosida tarjima qilinadi. Ma’rifat tarafdorlari jadidlar deb nomlangan. Ular haqiqiy vatanparvar bo‘lib, mintaqadagi turmushni ta’limdan tortib madaniyatgacha qayta isloh qilishni istagan.

Kyamran: Ko‘plab jadidlar qolgan dunyoni ko‘rib kelgan, ular vatani Turkistonda, Buxoro amirligida va boshqa hududlarda odamlarni yanada ma’rifatli va baxtli qilishga doir g‘oyalar bilan to‘lib-toshgan. Ular yangi uslubdagi maktablarni ochib, teatr truppalarini tashkil qilgan hamda go‘zal adabiyot asarlarini yozgan. Ularning aksariyati ayollarning ta’limi yo‘lida ochiq fikr bildirgan va doim har tomonlama qarshiliklarga to‘qnash kelgan.

Ruslan: Gender tenglik haqida gapirsak, Manijani bekorga taklif qilmadik. U o‘sha tenglikni aks ettiradi. Filmda ayollarning ovozi mutlaqo inobatga olinmagan davrda teng huquqlilik uchun kurash bayon etilgan. Bu mavzu yuzasidan ochiq fikr bildirganlar uchun hammasi juda fojiali yakun topishi mumkin edi. Biz zamonaviy dunyoda gender tenglik targ‘iboti – eng muhim vazifalardan biri ekanligiga ishonamiz.

Kyamran: Umuman, jadidchilik mavzusi ko‘p millatlarga xos. Mashhur qozoq aktyori Askar Ilyasov bilan bog‘lanib, loyihada ishtirok etishni taklif qilganimizda, u o‘ylab ham o‘tirmay rozi bo‘ldi, chunki bu butun Markaziy Osiyo aholisi uchun muhim mavzu.

Ruslan: “Armon”da Askar o‘z davrining ko‘p sonli nomdor arboblari singari qatag‘on qilingan Magjan Jumabayevning she’rini o‘qigan. Suratga olish maydonchasida bu lavha Askar uchun qanchalik muhimligini his qildik. Suratga olish boshlangunicha u bilan bu mavzuda uzoq suhbatlashgandik. Esimda, u ichidagi alam haqida so‘zlash uchun imkoniyat berganimiz hamda bu kabi loyihalar xalqlarni birlashtirishga qodirligi uchun bizga minnatdorlik bildirgandi. Menimcha haqiqiy qadriyat ana shunda bo‘lsa kerak.

• Film namoyish etilganidan keyin sovet davri tarafdorlarining tanqidiga uchrashidan qo‘rqmaysizmi?

Ruslan: Bu tabiiy. Faqat buning o‘zi emas. Odamlar xilma-xil, hamma dunyoga o‘zining subyektiv “derazasi” orqali qaraydi. Bu normal holat. Eng yomon narsa – mutlaqo befarqlik.

Biz zamonaviy dunyoda gender tenglik targ‘iboti – eng muhim vazifalardan biri ekanligiga ishonamiz

Kyamran: Biz xolis bo‘lishga harakat qilyapmiz. Aytgandek, filmda 1966-yil Toshkentda yuz bergan zilziladan keyin barcha respublikadan odamlar birlashib, shaharni deyarli yangidan barpo qilganiga doir ajoyib misol bor.

Ruslan: Tarixla istak mayliga o‘rin yo‘q. Biz qaysidir voqea mutlaqo boshqacha yakun topgan taqdirda, nimalar bo‘lishi mumkinligi haqida fikr yurita olmaymiz. Tarixning har bir bo‘lagi bir xil ma’noni ifodalamaydi. Ayniqsa sovet davri haqida gap borganida. Biz urush yillari qancha o‘zbekistonliklar frontga kelganini, mamlakatning barcha burchaklaridan kelgan qancha bolalar ularning oilalariga tarbiya topganini, Anna Axmatova, Korney Chukovskiy va boshqalarning evakuatsiya haqidagi xotiralarida O‘zbekiston aholisi to‘g‘risida qancha iliq so‘zlarni o‘qishimiz mumkinligini doim yodda tutamiz.

• Prodyusserlik va rejissyorlik sohasiga qanday kelgansiz?

Ruslan: Men xonanada va kinooperatorning ijodiy oilasida katta bo‘lganman. Ma’lumotim bo‘yicha rejissyorman, ammo bu haqida ko‘pchilik bilmaydi, chunki faoliyatimning katta qismi musiqa bilan bog‘liq bo‘lgan. Men Toshkent san’at institutida rejissura fakultetini hamda Moskvada ssenariy kurslarini tamomlaganman. Kyamran bir umr musiqa bilan shug‘ullanadi, u uzoq vaqt Hindistonda ta’lim olgan.

Kyamran: Men musiqa olamiga didjeylik faoliyati orqali kirib kelganman. Men o‘zimni aynan bir uslub va janr bilan cheklamayman, aks holda kinoda saund-prodyuser bo‘lolmasdim. Hindistondagi o‘qish menga katta negiz bergan. U yerda ovoz, saund-prodyuserlik va ovoz rejissurasiga jiddiy yondashiladi. Bu katta hayot maktabi edi. Hindiston o‘zi qarama-qarshiliklar mamlakati va bu holat ijodda ham aks etadi.

O‘zi men ijodkorlar oilasidanman. Hindistonga kelganimda va ota-onamga musiqa bilan shug‘ullanishimni aytganimda, ular meni qo‘llab-quvvatladilar, shu bois ikkita ma’lumot egallashimga to‘g‘ri kelgan. Birinchi ma’lumotim bo‘yicha yuristman, ikkinchisi esa – ovoz rejissyori. Yurist sifatida bir kun ham ishlamaganimni anglash oson, lekin musiqa – mening haqiqiy muhabbatim va bu sohada o‘n yildan ko‘proq ishlaganman.

Ruslan: Biz ko‘plab mashhur bastakorlar va musiqachilar bilan hamkorlik qilamiz hamda filmga ovoz berish jarayonida Kyamran o‘z hamfikrlari bilan birgalikda studiyada deyarli yashaydi va mukammal tovushga erishish ustida bosh qotiradi. Mening murakkab xarakterim va patologik talabchanligim sababli bitmas-tugallanmas tuzatishlarni kiritishimiz mumkin.

Kyamran: Bu bir vaqtning o‘zida ham yaxshi, ham yomon. Bir tomondan, menga qiyin, boshqa tomondan esa – intilish kerak bo‘lgan yo‘nalishni berishi mumkin. Oxir-oqibat, o‘sishning chegarasi mavjud emas.

Men didjey bo‘lib ishlaganman va hozirgacha bu ish bilan shug‘ullanaman. Men haqiqiy kinoman odamman. Biroq, kinoni bir oz boshqacha, musiqaga butunlay berilib tomosha qilaman. Filmlarda oddiy tomoshabin eshitmaydigan narsalarni ilg‘ay olaman. Men uchun kino – avvalo, inson ta’sirchanligi bilan nozik ish olib boradigan vizual simfoniya. Zo‘r saund-prodyuserning ishini tinglaganimda, tom ma’noda ilhomlanaman.

• Qanday qilib birga ishlay boshlagansiz?

Ruslan: Uchchovlon kompaniyani tashkil etayotganimizda qanday tarkibda ishlashimizni yaxshi bilardik. Kyamran bilan anchadan beri do‘stmiz va hamkorlikda musiqiy loyihalarni amalga oshirganmiz. Ma’lum vaqtda bundan ko‘prog‘iga tayyor ekanligimizni tushunib yetganmiz.

• Musiqa yozishga kimdan ilhom olasiz?

Kyamran: Menga yoqadiganlar juda ko‘p, ammo alohida bir odamni ajratib ko‘rsata olmayman. Ehtimol, Xans Simmerni qayd etish kerakdir. Kinobastakor sifatida Anjelo Badalamenti yoqadi. Uning musiqasini eshitganda nima sababdan Linch uning dahosiga aylanganini tushunasan.

• Sizda musiqiy ma’lumot bormi?

Kyamran: Yo‘q. Biroq, BWG Production’ning bir bo‘lagi ekanligimning afzalligi nimada ekanligini bilasizmi? Men butun umrini san’atga bag‘ishlagan daho odamlar, milliy musiqa metrlari bilan ishlash imkoniga egaman. Bular xalqaro darajadagi nomdor musiqachi va ijrochilar. Ular hamkorlikdagi ishimiz uchun menga minnatdorlik bildirganida faxr hissini tuyaman. Bundan odamlar bilan ishlash men uchun juda qadrli.

Ruslan: Kinoda hujjatlashtirishning katta ijobiy tomoni vaqtni abadiylashtirishingda. Hozirda aksariyat mahoratli ustalarimiz oramizda yo‘q. Vaqt o‘tishiga qaramay mamlakatning madaniyati va san’atiga katta hissa qo‘shgan odamlar bilan filmlar va intervyularning saqlanib qolishi ajoyib narsa.

• Loyihalaringizni boshqa davlatlarga distributsiya qilish bilan shug‘ullanasizmi, ularni chet tillariga tarjima qilasizmi?

Ruslan: Biz doim uchta to‘laqonli versiyani yaratamiz: o‘zbekcha, ruscha va xalqaro festivallar uchun inglizcha.

• Sizga qandaydir ko‘mak mavjudmi?

Ruslan: Loyihalarimiz 7SABER kompaniyasi ko‘magi ostida yaratiladi. Biz uchun 7SABER – shunchaki sport, uslub va sog‘lom turmush tarzi targ‘ibotchisi emas, balki haqiqiy falsafa, “layfstayl”dir. 7SABER doim milliy merosimizga nisbatan ardoqli munosabat bildiradi. Biz Otabek Umarovga ko‘rsatgan yordami, ko‘magi va ijod erkinligi uchun samimiy minnatdorlik bildiramiz, bu juda qimmatli va muhim ahamiyat kasb etadi.

• Filmingizni qayerda tomosha qilish mumkin?

Ruslan: Premyera yetakchi telekanallarda, YouTube kanali va striming servislarda bo‘lib o‘tadi. Shuningdek, biz “Armon” xalqaro kinofestivallarda muvaffaqiyatga erishishiga ishonamiz. Ularga puxta tayyorgarlik ko‘ryapmiz.